Türkiye İş Bankası 46. İstanbul Maratonu kapsamında hayata geçirdiğimiz “Sen de Bilim için Koş!” projesinde elde edilen bağışlarla, dört doktora öğrencisinin yurt dışında düzenlenen bilimsel konferanslara katılımını destekledik.

Destekten faydalanan öğrencilerden Aslı Bayraktar Kavalcı yürüttüğü doktora araştırması kapsamında elde ettiği önemli bilimsel bulguları, 14-17 Temmuz 2025 tarihleri arasında FEMS (Federation of European Microbiological Societies) tarafından düzenlenen ve İtalya’nın Milano kentinde gerçekleşen FEMS-MICRO kongresinde başarıyla sundu.

 

Aslı Bayraktar Kavalcı kimdir?

Yüksek lisans eğitimini Gebze Teknik Üniversitesi (GTÜ) Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü’nde tamamlayan Aslı Bayraktar Kavalcı, hâlâ aynı bölümde Prof. Dr. Sedef Tunca Gedik danışmanlığında doktora çalışmalarına devam ediyor. Doktora eğitimi süresince Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından yürütülen 100/2000 Öncelikli Alanlar Doktora Programı ile TÜBİTAK BİDEB 2211-A Ulusal Doktora Burs Programı kapsamında desteklenen Aslı Bayraktar Kavalcı, tez çalışmasını TÜBİTAK-1001 projesi kapsamında sürdürüyor. Araştırmalarını, Streptomyces coelicolor model mikroorganizması üzerinde yoğunlaştıran Kavalcı, özellikle sekonder metabolit üretiminin artırılmasına yönelik biyoteknolojik çözümler geliştirmeyi hedefliyor. Mikrobiyal genetik alanında uzmanlaşan Kavalcı’nın, uluslararası hakemli dergilerde yayımlanmış bilimsel makaleleri ve çeşitli prestijli kongrelerde sunulmuş bildirileri de bulunmaktadır.

 

Konferansta sunulan çalışma: Streptomyces coelicolor A3(2)’de Lon Proteaz, Antibiyotik Üretimi ve Yaşam Döngüsü Arasındaki İlişki

Streptomyces türleri antibiyotikler, immünosüpresanlar ve herbisitler gibi doğal bileşiklerin verimli bir kaynağı olarak tanınan benzersiz mikroorganizmalardır. Programlanmış hücre ölümü (PCD) ve miselyal farklılaşma gibi gelişimsel süreçleri içeren yaşam döngüleri, ikincil metabolit biyosenteziyle yakından ilişkilidir ve bu süreç; karmaşık moleküler ağlar tarafından kontrol edilmektedir. Lon proteaz, bakterilerde patojenite, stres yanıtı, farklılaşma ve sekonder metabolit sentezi gibi birçok temel fizyolojik süreçte kritik bir rol oynamaktadır. Bu çalışmanın amacı, Streptomyces coelicolor A3(2)’de Lon’un sekonder metabolizma ve gelişimsel döngü üzerindeki etkilerini aydınlatmaktır. Bu kapsamda, yaban tip suş ile lon genini aşırı eksprese eden rekombinant suşun farklı gelişim evrelerinden elde edilen cDNA kütüphaneleri RNA-seq analizine tabi tutulmuştur. Elde edilen transkriptomik veriler, qRT-PCR ile doğrulanmış; gen ekspresyon seviyeleri RSEM yöntemi ile hesaplanmıştır. Ayrıca, Streptomyces suşlarının morfolojik farklılaşmasını gözlemlemek için SYTO 9 ve PI boyaları kullanılarak CSLM analizi yapılmıştır. Elde edilen bulgular, Lon proteazın S. coelicolor‘ da yalnızca sekonder metabolizmayı değil, aynı zamanda morfolojik gelişim, stres yanıtları ve primer metabolizma gibi temel biyolojik süreçleri de etkilediğini ortaya koymuştur. Bu doğrultuda, elde edilen veriler, Streptomyces ve diğer mikroorganizmalarda biyoaktif metabolit üretiminin artırılmasına yönelik stratejilerin geliştirilmesine önemli katkılar sağlayacaktır.

 

Aslı Bayraktar Kavalcı’yı katkısından dolayı tebrik ediyor, bilimsel çalışmalarında başarılarının devamını diliyoruz.