Akademik Liyakat, Özgürlük ve Dürüstlük Belgesi
Mükemmeliyet/Liyakat: Bilim insanları, bilimsel yöntemin en iyi şekilde kullanılması, araştırmaların
bilinçli önyargılardan uzak şekilde en yüksek standartlarla yürütülmesi, değerlendirme ve
ödüllendirmelerde en mükemmele ulaşmaya çalışarak sadece bilimsel liyakate göre karar verilmesi
konularında en yüksek özeni göstermek; ve bu amaçlarla insan onuruna yaraşır, kapsayıcı çalışma
ortamlarının oluşturulması ve korunmasıyla yükümlüdürler.Özgürlük: Bilim insanları doğru bilimsel yöntemlerle ulaştıkları sonuçları meslektaşlarına ve kamuoyuna
duyurmakta özgürdürler. Bilimsel sonuçların yayılmasında, özgür fikir ve vicdanları ile kestirebildikleri
ölçüde, kötü kullanımlara yol açmaktan kaçınmakla ve insanlığın yararına kullanılmasının bir an önce
gerçekleşmesine çalışmakla sorumludurlar. Bilimsel fikirlerin paylaşımında tüm paydaşların haklarını ve
görüşlerini bilimsel etiğin tanımladığı çerçeve içinde özgürce aktarabilmelerini gözetirler. Bilimsel
araştırmanın etik sorumluluklar temelinde yürütülmesi ve insan haklarına aykırı olmaması esastır. Bilim
insanları üyeliğe davet edildikleri kuruluşların Bilimsel Liyakat, Özgürlük ve Dürüstlük ilkeleri ile uyumlu
çalışıyor olmasına özen gösterirler.Dürüstlük*: Bilim insanları, bulgularını ve yöntemlerini, açıklıkla, çarpıtmadan yayımlamalı,
yararlandıkları tüm kaynakları ve alıntıları açık ve eksiksiz şekilde vermeli, kendilerinin ve başkalarının
katkılarını ve sorumluluklarını titizlikle ve hakkaniyetle belirtmeli, çalışmaya katkısı olmayanları eser
sahibi olarak göstermemelidirler. Bu genel ilkeler araştırma makaleleri, derlemeler, akademik yayınlar için
olduğu kadar, ders kitapları, popüler yayınlar, telif veya çeviri, basılı, sözlü, görsel, internet vs. tüm
ortamlardaki yayınlar için de geçerlidir.Bilim insanları tüm paydaşlarının haklarını, çalıştıkları bilim alanıyla sınırlı kalmayacak şekilde savunurlar.
Atama, yükseltme, ödül vb. bilimsel değerlendirmeye konu olan durumlarda kişisel yakınlık, menfaat ve
karşılık gözetmezler. Hakemlik, jüri üyeliği gibi görevlerde değerlendirmeleri sadece bilimsel ve akademik
kriterlerle yaparlar. Bilim insanları akademik ya da idarî konumlarını, unvanlarını, yetkilerini; öğrencileri,
asistanları, meslektaşları, yöneticiler ve bilim camiası dışındaki kişilerle olan ilişkilerinde hiçbir şekilde
kötüye kullanmamaya özen gösteririler. Hakemlik, jüri üyeliği gibi görevlerde değerlendirmeleri sadece
bilimsel ve akademik kriterlerle yaparlar.Bilim insanlarının özen yükümlülüğü, meslektaşların birbirlerine eşit ve saygılı davranmalarını; nüfuza ya
da menfaate dayalı ilişkilerin, karalamanın, sindirmenin, yıldırmanın, baskının, tacizin ve saldırgan nitelikli
davranışların önlenmesini; dil kullanımı ve diğer tüm davranışlarda ayrımcılığın engellenmesini; etik dışı
davranışta bulunanların uyarılmalarını ve etik dışı davranışların aydınlatılması ve takip edilmesini kapsar.
*Bilim Akademisi bu çerçevede, Avrupa Akademileri Federasyonu’nun (ALLEA) 2017 yılında yayınladığı “Araştırmalarda Dürüstlük Konusunda Avrupa Davranış Kodu“nda ifade edilen değer yargılarını, araştırmada iyi uygulama ve dürüst olmayan davranışlar konusundaki tespitlerini aynen benimsemekte ve desteklemektedir.